Kira artış oranları, kontrat süresinin dolduğu ayın aylık enflasyon oranına göre değil Tüketici Fiyat Endeksi’nin (kamuoyunda TÜFE olarak bilinir) 12 aylık ortalamalarına göre belirlenir. Ancak, enflasyonla mücadele kapsamında konutta kira artışını sınırlayan yeni bir karar Resmi Gazete'de yayımlandı. 11 Haziran 2022 ile 1 Temmuz 2023 tarihleri arasında yenilenen sözleşmelerde, kiralara yüzde 25'in üzerinde artış yapılamayacak. İşyerleri bu kapsamın dışında bırakıldı; ticari kontratlarda TÜFE sınırı devam ediyor…
Normal dönemdeki uygulamaya bakacak olursak örneğin, Nisan ayı kira artış oranı %34,46 olarak tespit edilmişti. Bunun anlamı şudur; mevcut bir kiracınız var, kira kontratı geçmiş yıllarda Nisan ayı içinde imzalanmış ise artış dönemindesiniz ve son aldığınız kira rakamına en çok %34,46 oranında ilave yapabilirsiniz. Buradaki ‘en çok’ ifadesine dikkat! Karşılıklı anlaşmaya bağlı olarak dilerseniz daha az %10-20 gibi oranlarda da artış yapabilirsiniz. Tercih sizin. Mülk sahipleri (konut veya ticari farketmez) şunu bilmeli ki, kanunen kiracıların da bazı hakları var ve kiracınıza keyfi olarak evimi veya dükkanımı boşalt demek, ayrıca keyfi zamlar yapmak mümkün değil. 
Kontrat süresi önemli değil
Eğer kiracınız, kirasını düzenli şekilde ödediğini ispatlayabiliyorsa kira kontratının süresine bakılmaksızın kiracı mülkü kullanmak istediği sürece kalabilir. Ayrıca, kira kontratlarının uzama özelliği vardır. Bir senelik süreyle kiralama yaptığınızda sürenin dolması mülk sahibine kiracıyı çıkarma hakkı tanımaz. Aynı şekilde 3 (üç) senelik bir kontrat söz konusu ise ve kiracı örneğin 20. ayda mülkü boşaltıyorsa kalan 16 ayın kirasını kiracıdan talep etmek de kanunen mümkün olmayacaktır. Eğer kiracı tahliye şartlarına uymamışsa ve keyfi olarak mülkten ayrılmışsa, kiralananın niteliğine, bölgeye ve talebe göre ne kadar sürede yeni kiracı bulunabilir, bu kritere bakılır ve makul bir süre kiracıdan kira talep edilebilir. Bu süreler yaklaşık daireler için 1-2 ay, dükkanlar için 2-3 ay olabilirken fabrikalar için ise 6 aya kadar çıkabilir. 
Kiracılı bir gayrimenkul satın aldığınızda
Satın aldığınız evin veya dükkânın içinde bir kiracı varsa ve bu mülkü ihtiyacınız için aldıysanız yani kendiniz kullanacaksanız bu ihtiyacınızı ispatlamakla yükümlüsünüz. Öncelikle gayrimenkulün tapu devri yapıldığı bilgisini ilk 1 ay içinde kiracıya noterden yazılı olarak bildirmeniz gerekir. Ancak bu yeterli değil; kanunlar burada kiracıdan yanadır. Ayrıca, aynı şehirde kullanabileceğiniz emsal başka bir yeriniz olmadığını da ispatlamak zorundasınız. Sahibi olduğunuz bir mülkü sattığınızda ise kamuoyunda bilinenin aksine alıcı ile anlaşmanıza bağlı olarak en kısa sürede gayrimenkulden ayrılmalısınız. 
Uzman desteği önemli
Gördüğünüz gibi, kırtasiyeden alıp doldurabileceğiniz standart bir kira kontratı ile ilgili pek çok detay var. Çoğunu buraya yazamadım bile. Siz değerli okurlarımıza tavsiyem, sahibi olduğunuz gayrimenkullerle ilgili işlemler yaparken veya gayrimenkul alırken/kiralarken mutlaka konusunda uzman kişi ve yasal danışmanlardan destek alın. Hem hızlı sonuçlar elde edip zamandan kazanırsınız hem de sonradan yaşanabilecek sorunları ortadan kaldırmış olursunuz. 
(İlker ERGÜR)